Een voorbeeld voor de problematische verwerking van de gevolgen van de Eerste
Wereldoorlog in de Weimartijd:
Feest Oorlogsstrijderslegioen 1928 te Velen
In 1989 twee herdenkingen: begin 1e WO 75 jaar en begin 2e WO 50 jaar.
Na de 2e WO is in Duitsland een tijd van bezinning ontstaan maar na de 1e WO in de Weimar-republiek nooit algemeen.
In de 70er jaren ontwikkelt zich de opvatting dat de 1e WO wel degelijk door het Duitse Rijk uitgelokt is: alle regeringsinstanties, kapitaal en society waren erop uit oorlog te voeren.
Maar in de 20er dacht men dat de oorzaak van de 1e WO voortvloeide uit de geest van de Wilhelminische era (tijdperk Keizer Wilhelm I t/m Wilhelm II tot 1918) dat zo nationalistisch en militaristisch was (zeg: Pruißisch!).
Men kon de nederlaag van 1918 niet begrijpen en zocht naar een verklaring. Nu is de opvatting dat nationalisme en militarisme FOUT zijn, te danken aan Irak nu. De DOLKSTOOTLEGENDE bood een prachtige oplossing en men behoefde de juiste verklaring gewoon niet in aanmerking te nemen. Zeg: een doekje voor het bloeden!
Het is een “samenzweringstheorie” die de bevolking aansprak en de Nationaal Socialisten in de kaart speelde.
Voorbeeld feest oorlogsstrijders 1928 te Velen (Westfalen).
In Velen vond die keer de samenkomst van de oud-strijders uit Kreis Borken (Toen een kleiner grondgebied) plaats en er wordt een oorlogsmonument onthuld. De voorzitter kent het hoofd van de adellijke archieven en inviteert de voormalige minister van oorlog (nu zeggen wij min. van Defensie!) van Pruißen + vele andere hoogwaardigheidsbekleders.
De oorlogsstrijdersverenigingen zijn meestal opgericht eind 19e eeuw, nationalistisch,ondersteunden de pruissisch-Duitse staatsvorm met de keizerskroon en dachten zonder moeite dat Duitsland mocht veroveren.
De lokale verenigingen waren voornamelijk kameraadsschapsclubs met militaristische structuur. Verjaardag keizer Wilhelm II (27 jan.) parade. Zomers schuttersfeest met prijsschieten. En present bij herdenkingen.
Wel iedere oud-militair deed mee.
Maar de nederlaag van 1918 gaf vele clubs een onzeker gevoel en ontnuchtering. Ergens werd al gesproken over liquidatie van de vereniging... De verenigingsactiviteit kwam tot stilstand. Toch in 1920 na veel publiciteit kreeg men weer vele leden en in 1927 een paar honderd.
In 1928 in voornoemd grensgebied bijna 15 clubs.
Doel organisatie feesten, herdenkingen, “sterftegeld” voor erfgenamen leden en oprichting van monumenten. Politiek conservatief-nationaal en veelal antidemocratisch. Men verheerlijkte de heldendood op het slagveld.
Maar de tekst op het Velense monument was terughoudender: “Zijne zonen gestorven, dat wij niet vergeten, daarom een monument”.
Grootse onthulling. (Ook Hoogmis!) En dus de oud-minister-generaal. Vele aanwezigen, van schoolklassen (jeugd voorbeeld geven!) tot eregasten uit het leger. Rijkspresident Von Hindenburg stuurde een felicitatietelegram.
Pers: Monument voor de dode kameraden.
Schooljeugd moet het roemrijke verleden voelen. Man zijn, deugden en plichtsvervulling.
Leger niet weinig in opspraak, vooral buitenland. Maar wij koesteren bewondering. De hele wereld was onze vijand. De prestatie was enorm. Herinnering houden. Glans, grootte en sterkte.
Maar nu is het land in ongeluk en armoe.
Positief blijven. Perspectief krijgen.
Het Duitslandlied gezongen uit volle borst.
Nu de analyse van zo een redevoering die de “Dolkstootlegende” met andere woorden bevat. Het is een typische manier van denken.
Oorsprong ultra-conservatieve kringen, die altijd anti-Weimar zijn.
1. Bewust niet over gesproken dat de 1e WO gevoerd werd met de economisch-technische bronnen van een geïndustrialiseerde staat, 8½ mio doden totaal, waarvan 2 mio Duitsers.
Het Duitse leger is helemaal niet overwonnen.
Vandaar dat het leger (nog) zo geprezen kan worden en de militaire opvoeding aangemoedigd.
Maar waarom verloor Duitsland dan de Ie WO?
Men zegt: De inwendige vijand IN Duitsland, dat zijn zij die om vrede schreeuwen, stakers in fabrieken, muitende matrozen.
Maar wij lezen dit “tussen de regels”.
2. Tevens wordt de verantwoordelijkheid van de voormalige generaals Hindenburg en Ludendorff prachtig verdoezeld. De verantwoording is meer te zoeken bij de overspannen oorlogsindustrie voor een leger dat veel te veel wilde tegen een te sterke alliantie (E, VS en F).
Duitsland nu tweederangsstaat geworden, maar dit zegt men niet. Men maakte de Weimarrepubliek verantwoordelijk voor het aanvaarden van het “Versailler-schandaalverdrag” En de harde bepalingen hierin had Duitsland te danken aan zijn harde oorlogspolitiek...
De conservatieven vonden zich “het eigenlijke Duitsland”, konden de naoorlogse situatie niet verteren en scholden altijd op de democratie als een soort revolutie en opgelegdgeworden-zijn door de overwinnaars.
Dus vroeger was het best, de oorlog was groots en nu is er een slappe parlementaire democratie.
Maar het keizerrijk komt niet meer terug, dan maar liever een autoritaire maatschappij!
Ook al zegt men dit niet zo…, het is toch “te voelen te zijn bedoeld”: men spreekt over de betere dagen van voorheen. En dat is niet economisch bedoeld maar politiek.
Men koos Hindenburg als de grote figuur voor het Vaderland, een soort “vervangende keizer”.
Maar in werkelijkheid was Hindenburg alhoewel president in Weimar walgelijk tegen een republiek (en dus royalist).
De meeste tijdgenoten toentertijd hadden nog niet zo een kijk op de politiek. Men richtte zich op de bewoordingen van de voornamen.
Men geloofde dus in de groot(s)heid van het Duitse verleden en men hoopte op een betere toekomst.
Tot zover de redevoering + commentaar van de vroegere minister van oorlog.
Versailles (Verdrag van) schoof Duitsland de schuld uitbreken 1e WO in de schoenen. Men vervloekte dit als de “oorlogsschuldleugen” Zo Duitsland gepest.
Oud-soldaten gaan demonstreren. In feite is hier al de reclame van de rechts-radikalen.
Die 1931/32 sterk bijval zullen krijgen. Iedere Duitser is nu herstelbetalingsslaaf, zegt men 4/1931. Land (=Rijnland) en kolonie (=Zuidwest Afrika) afgepakt.
De NSDAP v.a. 2/1932 openlijk hier werkzaam.
De dolkstootlegende is ontegenzeggelijk een pracht wegbereider voor de NSDAP. Zo in één klap hekel aan parlementarisme (Duitsland) en herstel van het oude. Alle ellende gevolg door het Verdrag van Versailles (“dictaat” genoemd).
1935: Eer aan zelfde monument met vele NSDAP-ers…
AMSTERDAM, december 1998
Bron: Unsere Heimat des Kreises Borken (1989) p257-263
Wereldoorlog in de Weimartijd:
Feest Oorlogsstrijderslegioen 1928 te Velen
In 1989 twee herdenkingen: begin 1e WO 75 jaar en begin 2e WO 50 jaar.
Na de 2e WO is in Duitsland een tijd van bezinning ontstaan maar na de 1e WO in de Weimar-republiek nooit algemeen.
In de 70er jaren ontwikkelt zich de opvatting dat de 1e WO wel degelijk door het Duitse Rijk uitgelokt is: alle regeringsinstanties, kapitaal en society waren erop uit oorlog te voeren.
Maar in de 20er dacht men dat de oorzaak van de 1e WO voortvloeide uit de geest van de Wilhelminische era (tijdperk Keizer Wilhelm I t/m Wilhelm II tot 1918) dat zo nationalistisch en militaristisch was (zeg: Pruißisch!).
Men kon de nederlaag van 1918 niet begrijpen en zocht naar een verklaring. Nu is de opvatting dat nationalisme en militarisme FOUT zijn, te danken aan Irak nu. De DOLKSTOOTLEGENDE bood een prachtige oplossing en men behoefde de juiste verklaring gewoon niet in aanmerking te nemen. Zeg: een doekje voor het bloeden!
Het is een “samenzweringstheorie” die de bevolking aansprak en de Nationaal Socialisten in de kaart speelde.
Voorbeeld feest oorlogsstrijders 1928 te Velen (Westfalen).
In Velen vond die keer de samenkomst van de oud-strijders uit Kreis Borken (Toen een kleiner grondgebied) plaats en er wordt een oorlogsmonument onthuld. De voorzitter kent het hoofd van de adellijke archieven en inviteert de voormalige minister van oorlog (nu zeggen wij min. van Defensie!) van Pruißen + vele andere hoogwaardigheidsbekleders.
De oorlogsstrijdersverenigingen zijn meestal opgericht eind 19e eeuw, nationalistisch,ondersteunden de pruissisch-Duitse staatsvorm met de keizerskroon en dachten zonder moeite dat Duitsland mocht veroveren.
De lokale verenigingen waren voornamelijk kameraadsschapsclubs met militaristische structuur. Verjaardag keizer Wilhelm II (27 jan.) parade. Zomers schuttersfeest met prijsschieten. En present bij herdenkingen.
Wel iedere oud-militair deed mee.
Maar de nederlaag van 1918 gaf vele clubs een onzeker gevoel en ontnuchtering. Ergens werd al gesproken over liquidatie van de vereniging... De verenigingsactiviteit kwam tot stilstand. Toch in 1920 na veel publiciteit kreeg men weer vele leden en in 1927 een paar honderd.
In 1928 in voornoemd grensgebied bijna 15 clubs.
Doel organisatie feesten, herdenkingen, “sterftegeld” voor erfgenamen leden en oprichting van monumenten. Politiek conservatief-nationaal en veelal antidemocratisch. Men verheerlijkte de heldendood op het slagveld.
Maar de tekst op het Velense monument was terughoudender: “Zijne zonen gestorven, dat wij niet vergeten, daarom een monument”.
Grootse onthulling. (Ook Hoogmis!) En dus de oud-minister-generaal. Vele aanwezigen, van schoolklassen (jeugd voorbeeld geven!) tot eregasten uit het leger. Rijkspresident Von Hindenburg stuurde een felicitatietelegram.
Pers: Monument voor de dode kameraden.
Schooljeugd moet het roemrijke verleden voelen. Man zijn, deugden en plichtsvervulling.
Leger niet weinig in opspraak, vooral buitenland. Maar wij koesteren bewondering. De hele wereld was onze vijand. De prestatie was enorm. Herinnering houden. Glans, grootte en sterkte.
Maar nu is het land in ongeluk en armoe.
Positief blijven. Perspectief krijgen.
Het Duitslandlied gezongen uit volle borst.
Nu de analyse van zo een redevoering die de “Dolkstootlegende” met andere woorden bevat. Het is een typische manier van denken.
Oorsprong ultra-conservatieve kringen, die altijd anti-Weimar zijn.
1. Bewust niet over gesproken dat de 1e WO gevoerd werd met de economisch-technische bronnen van een geïndustrialiseerde staat, 8½ mio doden totaal, waarvan 2 mio Duitsers.
Het Duitse leger is helemaal niet overwonnen.
Vandaar dat het leger (nog) zo geprezen kan worden en de militaire opvoeding aangemoedigd.
Maar waarom verloor Duitsland dan de Ie WO?
Men zegt: De inwendige vijand IN Duitsland, dat zijn zij die om vrede schreeuwen, stakers in fabrieken, muitende matrozen.
Maar wij lezen dit “tussen de regels”.
2. Tevens wordt de verantwoordelijkheid van de voormalige generaals Hindenburg en Ludendorff prachtig verdoezeld. De verantwoording is meer te zoeken bij de overspannen oorlogsindustrie voor een leger dat veel te veel wilde tegen een te sterke alliantie (E, VS en F).
Duitsland nu tweederangsstaat geworden, maar dit zegt men niet. Men maakte de Weimarrepubliek verantwoordelijk voor het aanvaarden van het “Versailler-schandaalverdrag” En de harde bepalingen hierin had Duitsland te danken aan zijn harde oorlogspolitiek...
De conservatieven vonden zich “het eigenlijke Duitsland”, konden de naoorlogse situatie niet verteren en scholden altijd op de democratie als een soort revolutie en opgelegdgeworden-zijn door de overwinnaars.
Dus vroeger was het best, de oorlog was groots en nu is er een slappe parlementaire democratie.
Maar het keizerrijk komt niet meer terug, dan maar liever een autoritaire maatschappij!
Ook al zegt men dit niet zo…, het is toch “te voelen te zijn bedoeld”: men spreekt over de betere dagen van voorheen. En dat is niet economisch bedoeld maar politiek.
Men koos Hindenburg als de grote figuur voor het Vaderland, een soort “vervangende keizer”.
Maar in werkelijkheid was Hindenburg alhoewel president in Weimar walgelijk tegen een republiek (en dus royalist).
De meeste tijdgenoten toentertijd hadden nog niet zo een kijk op de politiek. Men richtte zich op de bewoordingen van de voornamen.
Men geloofde dus in de groot(s)heid van het Duitse verleden en men hoopte op een betere toekomst.
Tot zover de redevoering + commentaar van de vroegere minister van oorlog.
Versailles (Verdrag van) schoof Duitsland de schuld uitbreken 1e WO in de schoenen. Men vervloekte dit als de “oorlogsschuldleugen” Zo Duitsland gepest.
Oud-soldaten gaan demonstreren. In feite is hier al de reclame van de rechts-radikalen.
Die 1931/32 sterk bijval zullen krijgen. Iedere Duitser is nu herstelbetalingsslaaf, zegt men 4/1931. Land (=Rijnland) en kolonie (=Zuidwest Afrika) afgepakt.
De NSDAP v.a. 2/1932 openlijk hier werkzaam.
De dolkstootlegende is ontegenzeggelijk een pracht wegbereider voor de NSDAP. Zo in één klap hekel aan parlementarisme (Duitsland) en herstel van het oude. Alle ellende gevolg door het Verdrag van Versailles (“dictaat” genoemd).
1935: Eer aan zelfde monument met vele NSDAP-ers…
AMSTERDAM, december 1998
Bron: Unsere Heimat des Kreises Borken (1989) p257-263
