Was op zaterdag 30 januari 2016 een
Spiegelzaalinleiding op de Enigma (1899) door Theodore van Houten, op mijn avondbezoek
dinsdag 2 februari kwam het muziekwerk schaars ter sprake en werd de tijd wel
gevuld met een brassuitvoering van Nimrod. Ik hoorde louter spreken over het
thema in deel I en deel IX, terwijl we het toch over variaties hebben. Wat wist
de spreekster dan meer?
 |
| Spiegelzaal met het sextet brassleden van het orkest |
Van Houten ken ik maar al te goed, zelfs
herinner ik me nog zijn 7 maart 1976 voor de radio uitgesproken idee inzake de
oplossing van het raadsel, een programma i.s.m. Hans Hierck en Huber van
Werkhoven. Kranten schreven ook hierover.
We zullen nog 32 jaar verder tot Pasen 23 maart 2008 moeten wachten tot Hans Westgeest met zijn nieuwe theorie verschijnt. Zowel van Houten als Westgeest zijn met name in het Engelse Elgar Society Journal (Westgeest: juli en nov. 2008) bekend.
We zullen nog 32 jaar verder tot Pasen 23 maart 2008 moeten wachten tot Hans Westgeest met zijn nieuwe theorie verschijnt. Zowel van Houten als Westgeest zijn met name in het Engelse Elgar Society Journal (Westgeest: juli en nov. 2008) bekend.
De theorie Van Houten’s is kort gezegd dat
boven de partituur Elgars aantekening but
the theme never appears de oplossing inhoudt want ge kunt deze zin ook
lezen dat het thema never zij!
Dr. Hans Westgeest graaft dieper in het leven van
Elgar. Het zou handelen over de eerste vier noten in de Pathétique van Ludwig
van Beethoven, Sonate in c mineur, opus 13, Adagio (2e deel),
getransponeerd naar Es en in dubbele notenwaarden. De schrijver geeft een
gründliche motivering in zijn boek van november 2007. Tevens bestrijdt hij beargumenteerderwijs
de geloofwaardigheid van Van Houtens opvatting.
Al op de radio vernam ik dat de Australische
dirigent Simone Young (1961) werd vervangen door de Schotse Rory Macdonald
(1980) die al een goede reputatie bezit met o.a. Wagner’s Ring.
Het Nederlands Philharmonisch
Orkest
De uitvoering is alsof je in een warme oven wordt gestoofd. Deze
formidabel harmonische klanken doen je beenderen gonzen en je huid aaien. Hoe
kon Elgar dit bereiken! Westgeest schrijft dat de muziekuitgever/vriend August
Jaeger de meester heeft aangespoord met de sententie dat Beethoven in zijn
diepste depressie de mooiste adagio’s met grandeur heeft geschreven, waarom ook
niet Elgar die neerslachtig was? Met succes, het thema was geboren, Elgar speelde
dit op de piano en zijn vrouw werd enthousiast.
Die klanken, als een stroom die niet ophoudt,
soms felle momenten, dan weer zoet. Je blijft vastgeketend op je stoel.
 |
| Het Nederlands Philharmonisch Orkest met de blonde Olga Martinova, concertmeester |
Het is merkwaardig dat ik op mijn goede
zitplaats in de voorzaal toch meermalen de inzet van de strijkers niet
synchroon hoor gaan met die van de koperblazers. Het ligt niet aan de afstand
tot het podium maar aan de minuscule vertraging door de adem die het instrument
moet doen klinken. Ook bij Bruckner’s 8e ontwaarde ik dit.
Een ontdekking voor mij is dat in de finale
(XIV) het orgel meespeelt, zij het ad libitum, hetgeen ik nooit heb geweten. Het slotdeel wordt dan
majestueus en brengt je in hoogste verrukking.
Auctor
Eerder artikel uit 2008:
26 november 2013
AMSTERDAM
