Pagina's

11 september 2014

Feike Asma op 5 september 1965 in de Oude Kerk te Amsterdam

Feike Asma 
De Spiedende Blik gaat wel een eind terug in de tijd, te weten naar:
zondag 5 september 1965 om 3 uur in de Oude Kerk te Amsterdam. 

Daar speelde niemand minder dan Feike Asma op het Grote Orgel, het Vater-Müller orgel (1724), ten overstaan van een zwarte menigte aan zittende en vooral staande bezoekers. 

Het was ook een bijzondere gebeurtenis aangezien het orgel voor het laatst bespeeld zou worden vóór de komende jarenlange restauratie van de kerk.


Met mijn stante pede buurman had ik nog een fluisterende babbel. Hij ze me dat het orgel nooit met volle kracht bespeeld mocht worden teneinde het gesteente van de kerk niet tot instorten te doen bewegen. Mooi verhaal, mooi om niet te vergeten. Maar is het juist de intiemste muziek van J.S. Bach niet die het mooist is wat ooit geschreven is voor orgel? Die warme klanken gaan door merg en been en maakt je blij een percipiërend mens te zijn.

Het is met dank aan Gerard Valkema:


dat ik de juiste datum kan wedervinden. Ik ben opgetogen. Ook ik kan niet alle data meer onthouden en moet wel (eigen) archieven, registers en vooral digitale informatie raadplegen.

"Wegens restauratiewerkzaamheden ging de Oude Kerk in september 1965 dicht. Feike Asma gaf zijn afscheidsconcert op zondag 5 september om 15.00 uur. Daaraan voorafgaande hield ds. J. Bronsgeest, N.H. predikant te Haarlem een korte toespraak. Daarin memoreerde ds. Bronsgeest de beroemde arts en organist Albert Schweitzer, die de dag daarvoor op 90-jarige leeftijd was overleden. In verband daarmee speelde Feike Asma als eerste het koraalvoorspel “Alle menschen müssen sterben”, van Joh. Seb. Bach. Een paar buitenlanders die voor mij zaten waren meteen de draad kwijt, want dit koraalvoorspel stond uiteraard niet op het programma. Voorts werden werken gespeeld van Sweelinck, Bach (opnieuw de Toccata in F), Franck, Van Westering en Jan Zwart."

Maar er is meer: ik herinner me dat dezelfde Albert Schweitzer (overleden 4 september 1965) die zelf op voornoemd orgel gespeeld heeft zich er stellig over uitgelaten heeft dat zo een orgel als in de Oude Kerk niet aan restauratie onderworpen mocht worden aangezien de klankkleur onherroepelijk verandert en dat is eerder  bedoeld als ten kwade. Een door en door kenner van kerkorgels als Schweitzer weet dit als geen ander en ik geloof hem. Inderdaad het Grote Orgel is niet gerestaureerd geworden.

Nu zijn we in september 2014 waarin aangekondigd dat na 150 jaar het Grote Orgel wordt aangepakt en wel grondig ook. Deze aankondiging las ik in De Echo, dat nog goede informatie verstrekt ook. Men begint met de marmeren fundering zoutvrij te spoelen. Wat en hoe de orgelmakerij aan de pijpen en registers gaat veranderen staat niet beschreven maar gezien de internationale expertise van orgel-experts kan je niets anders dan een goede afloop verwachten.


ECHO 10-9-2014
Oude Kerk Aankondiging restauratie Grote Orgel:

Het Grote Orgel Benefiet Diner op 13-9-2014

Gerard Valkema Herinneringen aan Feike Asma 3-2006
Feike Asma officiële website