Pagina's

13 oktober 2012

Phaedra - Phèdre - van Racine in CREA

Een ware buitenkans Racine van nabij mee te maken. Door de aankondiging een half jaar geleden in SPUI was ik al snel erbij mij aan te melden zonder nog wat te horen. Maar dan komt opeens de bevestiging met het te downloaden toegangsbewijs! Ik was echt verheugd.

Op vrijdag 12 oktober 2012 was het dan zover en bevond ik mij in CREA. Het is een gezelschap bestaand voornamelijk uit Alumni, (oud-)docenten en studenten van de UvA in verband met de 100-jaar viering van de opleiding Frans. Wie zal mij tegenhouden als autodidact in Frans, onuitputtelijk nieuwsgierig prive-student en geregeld bezoeker van de UB mij te minachten of te onderschatten zo niet de toegang te weigeren? Als eeuwig student in o.a. de Franse taal en letterkunde waarbij ik niet minder de wetenschappelijke methode beproefde is het enige dat mij doet verschillen met de studenten van heden dat ik niet reis en de lichtstad waarover ik zoveel gelezen heb nooit zelf heb gezien. Goed een klein verschil dan nog meer, ik heb nadat ik mijn dagelijkse intensieve studie (echt geen moment luieren) de Franse taal wat opzij gezet omdat ik dan en alleen dan goed kan studeren als ik intensief (plongé) mij bezighoud, hetgeen ik niet meer wil opbrengen. De Deutschlandfunk en secundair de Engelse radio hebben nog altijd mijn voorkeur maar het lezen van Franse boeken is een stuk minder geworden. Dan heb ik gekend wijlen prof Rogier Eikeboom die mij diplomatiek wees op het bestaan van een Proust-gezelschap in Amstelveen maar het is uitgesloten dat ik meer geurig Frans hooi op mijn vork kan nemen dan ik al deed dus moest ik mij bescheiden reserveren.

Begrijp dat ik een leesmens ben maar conversationeel de Franse taal niet beoefen.

De dames en heren Alumni deden in het Restaurant zich tegoed aan een libre-service diner, ik aan een glaasje rode wijn. Als ik het scherp toekeek leek het erop dat ze Elzasser choucroute aten. Het moest wel wat vlug want de voorstelling begint om acht uur, dat hoort eigenlijk niet in de Franse keuken.




 


Al een ruim te voor was ik in de theaterzaal en kon mijn geliefde plaats vooraan in beslag nemen. Een madame naast mij zei ik mij af te vragen of de tekst wel in rijm zal zijn? Nog mooier, de toneeltekst was in rijm en in metriek! Dat doet je toch wel de bek openvallen!
Zoals gewoonlijk let ik anders dan op de show meer op de taal. Ik ben keer op keer verbluft het ritme moeiteloos aan mij voorbij te laten komen en dat blijft twee uren lopen. Vloeien of stromen zo je wilt. Opeens begin in inwendig te juichen als ik de voorgeplaatste dativen ontwaar die in het Nederlands zo verouderd zijn, in het Duits nauwelijks nog worden gebruikt maar in het 19e eeuws overdadig verschenen zijn. Het zijn constructies waarvan je warm wordt, zo mooi dat je verdriet voelt ze niet meer te mogen ontmoeten. En dan nu wel! Maar de voortdurende uitspraak van zinnen in de rijm en metriek heeft mijn bewondering nog groter gemaakt: het zijn immers amateurs die dit presteren van wie je zou zeggen dat ze beroeps zijn. Hoe kunnen ze het! Wat een kunde zit er toch in de mens, de wil tot het leveren van prestatie bij zo een uniek feest heeft ze ertoe gedwongen dit te doen! Dan daar bij de bewegingen, de intonatieverschillen en de scherpe uitspraak.

In het tweede bedrijf was ik eventjes maar afwezig en liet ik  mijn gedachten de vrije loop. Dat ligt aan mij, ik schaamde mij en bleef daarna scherp toehoren. Geheel verbaasd ben ik als een monoloog passeert met zoveel tekst dat ik mij niet kan indenken ooit zoiets te presteren! Zij wel, ik hoogacht ze daarom des te meer.

De vertaling met ritmiek, productie en regie, als ook decor-, muziek- en lichtontwerp is van mevrouw Mieke Taat. De Phaedra is door een bevlogen Emanuelle Favreau, oud-student in een prachtige purperen design-japon. Haar dood geschiedt in een rode gloed.

Bij de acclamatie maakte ik snel wat foto's die zoals gewoonlijk bewogen zijn, ik heb mij kennelijk niet meer in de hand.

Een avond om niet te vergeten!

De acteurs voor Phaedra, Œnone, Ismena, Aricia. Dan Hippolytos, weggevallen Theseus

Links de acteur voor Theseus

Rechts de acteur voor Theseus






Korte samenvatting van de inhoud uit het boek Toneelbespiegelingen van Rob Ehrenstein p141ff.