Pagina's

26 januari 2015

Lobgesang in het Zondagochtendconcert op 25 januari 2015

Al vorig jaar had ik een elektronisch kaartje gekocht voor Mendelssohns Tweede Symfonie op. 52 in het Concertgebouw te Amsterdam, zondag 25 januari 2015.

Ik zat naast een echtpaar dat al 15 jaar op Het Zondagochtend Concert komt, al is het maar om een uitje te hebben. Het stel wist bij 5 concerten een gratis te krijgen.

Lobgesang was bedoeld om te Leipzig op 25 juni 1840 de 400 jaar bestaande Gutenbergbijbel te gedenken. Het werd een symfonie-cantate, 'n hybride werkstuk derhalve. De eerste drie delen zijn instrumentaal, het hierin motiverende thema duikt later weer op. Die trombone-klanken treffen je: er staat iets te gebeuren! Dan volgt een afwisseling van zangsolisten, orkest en koor.

Voor mij is het aangrijpendst het choraal Nun danket alle Gott uit de protestantse eredienst. Al de stilte vooraf doet mijn adem stokken, dan komt het a cappella gedempterwijs gezongen lied. Hier ten huize luider dan ik gewend ben maar het is dan ook geen treurmuziek. Als na het eerste couplet de groepen in het orkest de melody aanzwengelen krijg ik een gloeiend kippenvel. Dan komt het choraal in zijn volwassen vorm, een danklied dat nog nooit zo mooi gemaakt is.

Er zijn vele voorbeelden in YouTube, met een ergeniswekkende schraalheid aan geluidkwaliteit.


 
 Sopraan, in witte japon,
heeft het leeuwendeel aan solistisch werk,
eenmaal duet met de medesopraan en
eenmaal duet met de tenor

Sopraan

 Tenor





Mag je deze Lutherse conceptie als katholiek wel meezingen? Ik vermijd een antwoord hierop te geven want de schoonheid van lied en tekst gaan mij boven alles. Daar naar boven natuurlijk en dus geen aardse moeilijkheden maken.

Toch heeft dit choraal ook een bizarre connotatie: het werd luidkeels gebrald door de Pruißische militairen na de gewonnen veldslag. Zat van bier, zat voorhanden na requiratie. Wat wil je, met wat Bartheliaans rekenen en wat frakturiaans (Sütterlin niet eerst na 1935) schrijven hadden de kinderen niet veel meer geleerd naast de grote canon van psalmen voor verplicht kerkbezoek.

Ik zat rechts achter in de zaal. Het geluid van het koor op volle sterkte had m.i. een weerkaatsing wat kan komen door de grootste groep van vrouwenstemmen. Het is wel degelijk het beste koor van Nederland, daar niet van. Het orkest is groot in aantal, het orgel speelt voelbaar mee, de trillingen kruipen in je stoel.

Mendelssohn heeft er een indrukwekkend werk van gemaakt met een tekst die tijdloos is. En mij een gedenkwaardige zondagmorgen geschonken. Eenmaal buiten scheen de zon en ik haalde diep adem.

Het Concertgebouw Informatie


 
Antoinette Lohmann en Furor Musicus 
spelen muziek van Jacobus Nozeman en J.S. Bach


Antoinette Lohmann en Furor Musicus 
spelen muziek van Jacobus Nozeman en J.S. Bach


Vooraf in de Spiegelzaal Antoinette Lohmann met een luitspeler werken van Jacobus Nozeman en J.S. Bach. De presentator Hans van den Boom vroeg het publiek wie de eerste componist niet kent? Ik zag niemand. Vervolgens het Pianotrio Impression dat voor dag en dauw vanaf ten zuiden van Brussel was vertrokken. "Ben je eigenlijk niet afgestudeerd als je hier speelt?", vroeg Hans. Maar de celliste antwoordde vormelijk dat de school zoiets niet zou accepteren hoor. Ten slotte zes leden van het Groot Omroepkoor met liederen van Brahms, met des meesters eigen volle pianoklanken.

Spiegelzaal