Oproep tot Voorintekening
20 juli 2013
(Mij gaat het niet zozeer om Reve, ik heb zeer weinig van die knaap gelezen, wel ligt het mij na aan het hart hoe in en na de afbraak van het Heilige Roomsche Leven er een ziener opstaat die nog kan theologiseren ook, bizarre gedachtenstromen produceert die weliswaar ver van mijn bed zijn maar die ik toch de moeite waard vind om te bestuderen. Het weblog van Huub Mous was mij daarvoor de aangewezen plaats. Josz-Vosz)
door Huub Mous
Uitgeverij Aspekt wil mijn manuscript Modernisme in Lourdes, Gerard Reve en de secularisering
gaan uitgeven. Het boek zal in december verschijnen in een oplage van
1000 exemplaren (circa 270 pagina’s, verkoopprijs 20.00 Euro). Daarvoor
is het wel nodig dat er voor 1 september a.s. 200 exemplaren op
voorintekening door mij zijn verkocht. Daarom wil ik u vragen of u
bereid bent dit boek alvast bij mij te bestellen. Zodra het verschenen
is, krijgt u het – met een nota en zonder portokosten – toegestuurd.
Mocht u belangstelling hebben, dan kunt u zich opgeven door een mail met
uw naam en adres te sturen naar:
huub [apenstaart] huubmous [punt] nl
Hieronder vindt u een korte samenvatting van de inhoud en een cv. Bij voorbaat mijn dank en vriendelijke groet,
Huub Mous
***
Modernisme in Lourdes
Gerard Reve en de secularisering
Synopsis
Bij alle aandacht, die het heimwee naar het modernisme vandaag
krijgt, is het katholieke modernisme van na de oorlog wonderlijk genoeg
voor velen achter de horizon verdwenen. Die verdwenen utopie kwam niet
alleen tot uiting in de progressieve stromingen van de naoorlogse
theologie, die zijn bekroning vonden in het
aggiornamento van Paus Johannes XXIII, maar is ook –
of all places
– in Lourdes terug te vinden. Dit boek is een zoektocht naar een
verloren utopie, een vergeten toekomst die nooit heeft plaatsgevonden.
De figuur Gerard Reve, die zich in de jaren zestig bekeerde tot het
rooms-katholicisme is hierbij mijn gids. In dit boek wil ik het werk van
Reve opnieuw bezien, niet alleen tegen de achtergrond van herinneringen
aan mijn eigen katholieke verleden, maar ook in het kader van de
ontwikkeling van het katholicisme na 1945.
Nostalgie was een van mijn drijfveren bij het schrijven van dit boek,
dat wil zeggen: een reflexieve vorm van nostalgie, zoals die beschreven
is door Svetlana Boym in haar boek
The Future of Nostalgia
(2002). Maar daarnaast ook verwondering over de vraag, hoe het mogelijk
was dat het katholicisme in de jaren zestig de afslag naar de mystiek
heeft gemist, terwijl juist de mystiek over elders opbloeide, niet
alleen in het werk van Reve, maar ook in de jeugdcultuur en de zogeheten
‘Oosterse Renaissance’.
In de recente biografie van Nop Maas komt dit perspectief amper aan
bod. Nop Maas weet veel over Reve, maar weinig over het katholicisme. Ik
wil op zoek gaan naar Reve, naar de plekken waar hij geleefd heeft en
die hij bezocht: Betondorp en de Rivierenbuurt in Amsterdam, Greonterp
en Blauwhuis in Friesland, maar ook Heiloo, Avila, Fatima en Lourdes.
Kortom, plaatsen en bedevaartplaatsen die toevallig vaak ook plekken
zijn die in mijn eigen leven van betekenis waren. Reve was op de vlucht
voor de ziekte van de grote stad, zoals Jung die had herkend in de
groeiende goddeloosheid van de westerse cultuur. Maar Reve deed dat in
een tijd waarin theologen juist de stad als een metafoor voor een nieuw
soort seculiere religie gingen zien.
Maar daarnaast gaat dit boek vooral ook over tijd. Dat wil zeggen: de
ervaring van de tijd zelf, niet alleen het verschil in tijdsbeleving
tussen stad en platteland, maar vooral ook de verandering van
tijdsbeleving mettertijd. In de jaren zestig veranderde er iets
wezenlijks in de beleving van de tijd zelf. Een jonge generatie ontdekte
opeens een vals bewustzijn van de tijd. Dat bewustzijn wilde men
doorbreken met een overdosis authentieke ervaringen in het hier en nu.
Reve probeerde aan de beklemming van de valse tijdsbeleving te
ontkomen door zijn toevlucht te nemen tot de religie, terwijl juist de
religie door een jonge horde van maatschappijhervormers als
hofleverancier van een vals tijdbewustzijn werd beschouwd. Maar ook de
religie zelf raakte op drift in de draaikolk van de tijd. Kortom, tijd
en religie raakten met elkaar in de knoop in het midden van
the sixties.
Over de auteur
Huub Mous werd in 1947 geboren in Amsterdam, waar hij ook opgroeide
en zijn studietijd doorbracht. Hij is kunsthistoricus en publicist. In
diverse functies was hij gedurende dertig jaar werkzaam in Friesland als
organisator en adviseur op het terrein van de beeldende kunst. Hij
publiceerde over diverse onderwerpen in tijdschriften en museumcatalogi,
onder meer voor
Kunst- en Museum Journaal, De Gids, Tirade en
Museum Boijmans van Beuningen. In 2000 was hij artistiek leider van het
Frysk Festival.
Van 2001 tot 2007 was hij docent bij Academie Minerva in Groningen. Op
uitnodiging van het Fries Museum stelde hij in 2008 de tentoonstelling
samen
De kleur van Friesland, beeldende kunst na 1945. Dat was ook de titel van het boek dat in dat jaar verscheen bij de Friese Pers Boekerij. In 2005 verscheen van zijn hand:
Reizen door de tijd, publieke kunst in Fryslân 1945-2005. Zijn essay
Slauerhoff en het onbehagen in de cultuur maakt deel uit van de bundel
De fascinatie voor Slauerhoff (Uitgeverij Bornmeer, 2011). In 2011 verscheen bij Uitgeverij Candide:
Tegen de tijdgeest, terugzien op een psychose, met als coauteurs Egbert Tellegen en Daan Muntjewerf (besproken in:
VPRO Boeken, 8 januari 2012). Sinds 2006 schrijft hij dagelijks een weblog op zijn internetsite (
www.huubmous. nl).