Het was gisteravond niet druk, de meeste vrienden zullen heden wel bij de teraardebestelling aanwezig zijn.
Ik ken, wat is meer afstandelijk, Fred van het Wagnergenootschap Amsterdam vanaf medio 70er. De bijeenkomsten vonden plaats in Het Centraal Brouwerij Kantoor aan de Herengracht 282 te Amsterdam en vanaf medio 80er in Huize Tambour aan de Overtoom.Wanneer ik precies Fred gezien heb weet ik niet, wel dat, zij het van uiterlijk dan, hij mij wel kent. Als ik in het Muziektheater kwam groette ik Fred hartelijk, echter viel mij op dat ik niet echt werd aangekeken tijdens het praten, Fred werkte administratief door met waarmee hij bezig was. Wellicht wilde hij zich niet laten afleiden, of hij was gewoon een verlegen mens.
Fred behoorde tot de groep oprichters van het Wagnergenootschap op vrijdag 2 juni 1961 te Amsterdam, de 153e dag in de 22e week. Het eerste bestuur bestond uit Hans Voeten, Klaas Posthuma en Achmed Muthalib met Fred als penningmeester. Vanaf 1962 zal Dr. Herman Hoelen de scepter zwaaien met als nauwe geestverwant Hans Pot, twee figuren met een legendarische praktische en theoretische kennis van de Wagneriana. En dat is buitenuniversitair! Fred is derhalve 53 jaar, 7 maanden en 19 dagen lid geweest.
Ik zie maar een lezing op 20 oktober 1967 die Fred heeft gehouden over Oude en nieuwe ensceneringen van de Bayreuther Festspiele. Dit was vóór mijn tijd wel te verstaan.
Het meeste werk verzette hij bij de Operavrienden. Dat betekent de hele organisatie van toegangskaartjes tot busreis heen en des nachts terug. Een vermoeiende bezigheid, in je uitgaanstenu nog uren zitten en eenmaal in Amsterdam nog zien thuis te komen. De radius is maximaal tot Vlaanderen en in het Noord-Westen van Duitsland. Wie verder wil moet dit op eigener gelegenheid doen. Toch was er een ervaren mannetje in de reiswereld die in het Wagnerconvo reclame maakte voor een reis naar Amerika die wel ƒ 5000 gekost heeft en warempel, een deelnemer schreef een kritiek!
Doch blijft Bayreuth het Mekka voor de wagnerliefhebber, het pejoratieve epitheton Wagneriaan is meer voor allerijverigsten en hardnekkigsten met een stug karakter. En wel daarom dat de muziek van Wagner heroverd moest worden na diepgang door de WOII. Zo kregen de liefhebbers een jarenlange startpositie in de verdediging tegen onterechte aanvallen en waren zij gehard in repliek tot aanval als verdediging. Herman de stentor was hierin een fanaat en Martin van Amerongen heeft wel eens verzucht hoe hij als criticus hieronder geleden heeft. Alhoewel Martins opzet van wagnerartikelen ver van mijn belangstelling is moet ik hem eigenlijk gelijk geven. Ge voelt wat een spanningsveld er geweest is, van begin 50er toen Bayreuth heropgericht, de consolidatie van het Festspielhaus door o.a. Hans Maier geschreven in een interview op 27-6-2013 op de Deutschlandfunk, werd het via een algemene waardering voor Patrice Chéreau tot een grote belangstelling in Nederland eind negentiger door Hartmut Haenchen. Dat hier (eindelijk) jonge mensen kwamen is veelbelovend geweest, immers ik heb als jongmens vanaf medio zeventiger slechts tussen ouderen gezeten. Doch geloof ik niet dat Fred ooit een keel heeft durven opzetten want daarvoor was hij een te zachtaardig mens. Daarenboven hield hij van vele opera's (nog) meer.
Op vrijdag 29 augustus 1986 vond er in de Stadsschouwburg te Amsterdam een bijzonder operaconcert plaats ter gelegenheid van het afscheid van de Nederlandse Operastichting van het Leidseplein. Fred was lid van het Organiserend Comité. De toegangsprijzen liegen er niet om, de uitgaanskleding is vanzelfsprekend. Maar de wereld waarin Fred heeft verkeerd is groter, zijn omgang met mensen nog groter. Hij werd koninklijk onderscheiden.
Hoeveel malen Fred in Bayreuth geweest is kan ik niet meer vinden, een veertig tal is niet uitgesloten. Dat moet hij bij het bespreekbureau wel een gouden voorrang hebben! Doch het meebrengen van een hele ploeg operavrienden is echt onmogelijk, hier is het individuele actie. Maar dan was er ook een gründlich kenner in de zaal die net als vele anderen de ensceneringen na het absolute hoogtepunt van Chéreau niet meer zal hebben kunnen volgen. Zo een onderneming met reis, verblijf en operazaal om ten slotte in plaats van te klappen een uur te boe-hen is eigenlijk triest. Men wil het zo goed. Het degelijk oude en het walgelijk nieuwe, wat staat ons nog te wachten? De jongeren zullen beslissen.
Ik denk dat tijdens de uitvaartplechtigheid wel operamuziek geklonken zal hebben.
Lees ook: Een waardig Afscheid op 9 oktober 1979
