Zueignung

Een van de mooiste liederen van Richard Strauß:

Zueignung

Ja, du weißt es, teure Seele,
Daß ich fern von dir mich quäle,
Liebe macht die Herzen krank,
Habe Dank.

Hielt ich nicht (Einst hielt ich), der Freiheit Zecher,
Hoch den Amethysten-Becher,
Und du segnetest den Trank,
Habe Dank.

Und beschworst darin die Bösen,
Bis ich, was ich nie gewesen,
Heilig an das Herz (Heilig, heilig an's Herz) dir sank,
Habe Dank.

O.b.v. tekst van:Hermann von Gilm zu Rosenegg (1812-1864).
"Habe dank", from Letzte Blätter.
KCO o.l.v. Alexandre Bloch, net uit de masterclass, door Maris Janssens gepusht.

Sopraan Anja Harteros, Duitse. In Cardiff hoofdprijs 1999.

Elisabeth Schwarzkopf: 

Le Nozze met Lydia Teuscher

Sir Henry Wood

Een opname in Scala 27-10-2012 van Klara vanuit de Royal Albert Hall op 28-8-2012 waar een klein toneel was gebouwd met het borstbeeld van Sir Henry Wood als supervisor net tussen de coulissen. Dit beeld wordt overigens alleen tijdens de Proms geplaatst en wel voor het orgel.

Susanna is de sopraan Lydia Teuscher, geboren in Duitsland en o.a. studie in Cardiff en Mannheim.

Susanna

 

Het geluid is niet zo warmweldadig als in de Opera, aangezien The Hall eigenlijk een concertzaal is.

Vito Priante bass (Figaro) is een volle stem, soms heel luid.
Ik hoor ook vele gilletjes maar niet die van de tennisbaan.

Mijn lievelingsmuziekje is dat orchestrale staccato-achtige vocaalloze moment aan het eind van de 4e acte. Hierin opent comte Almaviva de gevouwen en met een haarspeld gesloten brief waarbij hij zich in zijn vinger prikt. Zijn de aria's al om van te smelten, dit muziekje maakt mij echt gek. Hoe kan een aards wezen dit componeren!

Glyndebourne Festival Opera en the Orchestra of the Age of Enlightenment.

Bekladde Nornen in Götterdämmerung

Waarom deze machtige vrouwen nu beklad moeten worden begrijp ik niet. Ons leven hangt aan hun zijden draad en dat gebiedt eerder Ehrfurcht.

Nornen

Alberich

Hagen

Hagen, de op Alberich na perfideste man, ziet er niet angstaanjagend uit, vaak wordt hij ten tonele gezet in zwart kostuum en met verschwartzt gelaat. Maar Alberich is wel mooi gehavend door zijn valsheid. In- en intriest dat deze boef de Ring nog overleeft ook; daarmee is het kwaad niet uit de wereld.

Brünnhilde

Waltraute

Brünnhilde en Waltraute hebben briljante haren, de laatste is een Japanse zangeres, mezzo-sopraan. Die kent me een woordje Duits!

Siegfried

 

Hagen en Siegfried hebben wat gelijkenis, de zangpartij houdt hen echter wel uit elkaar. Siegfried is niet blond.


Covent Garden, 24-10-2012.


Volledige Samenvatting

Siegfried verwondt Fafner aan zijn staart om vervolgens zijn hart te doorboren

De reus Fafner heeft zich in een hol teruggetrokken met in zijn bezit de Rijnse goudschat, om (Ich liege und besitz') hierop te liggen en hem te bewaken. Verder doet hij niets dan alleen maar hebben. De dwerg Mime, de opvoeder van Siegfried, port de held de draak op te zoeken en hem te doden om zo de schat in handen te krijgen en volgens zijn geheime plan met de dwerg Alberich afgesproken daarop Siegfried te doden. Maar dit zal mislukken.
Fafner is ook in het bezit van de Ring en de Tarnhelm waardoor hij zich kan omvormen tot een heus vervaarlijke draak.

Een stukje historie
In de 19e eeuwse uitvoeringen was de draak levensecht op de Bühne, de mensen waren in de tijd van de opera's hieraan gewend. Na de hervatting van de Bayreuther Festspiele begin 50er heeft de Wagnertelg Wieland en de uitvoeringen gedenazificeerd als ook vereenvoudigd omdat dit uitgesproken naturalistische achterhaald was. Zijn broeder Wolfgang leidde de opera's tot begin XXIe eeuw. Fantastische kostumering bleef achterwege ten behoeve van een outfit die de ouwelui aanvankelijk stoorde, zoals versleten oude jassen als van een loodgieter. Ook harnassen, helmen en speren werden eenvoudig gehouden maar moeten vanwege de compositie wel een rol blijven spelen. Veelal werd te Bayreuth de draak op een kar duisterwijs maar zichtbaarderwijs door personeel voortbewogen die ook vele dreigende bewegingen konden laten maken. Dit is voor onze tijd acceptabel geweest daar een draak uit papier-maché met vele trekkabels voortbewogen uit de tijd is.

Als Siegfried bij de schuilplaats is aangekomen volgt er een sarkastisch tweegesprek. Kort daarop snijdt Siegfried in de staart van de draak die brullend van pijn hem tracht weg te zwiepen. Siegfried springt behendig opzij en ontwijkt hem. Vervolgens tracht de draak zich met z'n volle gewicht op zijn belager te werpen doch dit mislukt daar Siefgried des draken hart met het magische zwaard Nothung weet te doorboren. Fafner is stervende.

In de enscenering van Siegfried in het Royal Opera House, Covent Garden op zondag 21 oktober 2012  is slechts een bizar hoofd te zien, geen romp, eerder van een man dan van een draak. De angstaanjagendheid is er niet minder om!

Siegfried tegen de draak Fafner

 
We hebben hier een kleine aanpassing aan de middelen in het opzetten van 'n draak dat zeer zeker  acceptabel is, er is een draak en hij wordt gedood, daar gaat het om.
De opera gaat verder...

Je staat verbluft wat een enorme rol zangers moeten beheersen. Siegfried wordt vertolkt door Stefan Finke, tenor en is Duitser, geboren te Osnabrück. Brünnhilde is Susan Bullock bij wie je wat accent hoort, ik stoor mij hieraan niet omdat de prestatie die zij verricht immers even fenomenaal is!
We hebben hier te maken met de hoogste kunst en dat verdient alle ontzag.

De partituur geeft aan dat de draak in het hart wordt getroffen

Phaedra - Phèdre - van Racine in CREA

Een ware buitenkans Racine van nabij mee te maken. Door de aankondiging een half jaar geleden in SPUI was ik al snel erbij mij aan te melden zonder nog wat te horen. Maar dan komt opeens de bevestiging met het te downloaden toegangsbewijs! Ik was echt verheugd.

Op vrijdag 12 oktober 2012 was het dan zover en bevond ik mij in CREA. Het is een gezelschap bestaand voornamelijk uit Alumni, (oud-)docenten en studenten van de UvA in verband met de 100-jaar viering van de opleiding Frans. Wie zal mij tegenhouden als autodidact in Frans, onuitputtelijk nieuwsgierig prive-student en geregeld bezoeker van de UB mij te minachten of te onderschatten zo niet de toegang te weigeren? Als eeuwig student in o.a. de Franse taal en letterkunde waarbij ik niet minder de wetenschappelijke methode beproefde is het enige dat mij doet verschillen met de studenten van heden dat ik niet reis en de lichtstad waarover ik zoveel gelezen heb nooit zelf heb gezien. Goed een klein verschil dan nog meer, ik heb nadat ik mijn dagelijkse intensieve studie (echt geen moment luieren) de Franse taal wat opzij gezet omdat ik dan en alleen dan goed kan studeren als ik intensief (plongé) mij bezighoud, hetgeen ik niet meer wil opbrengen. De Deutschlandfunk en secundair de Engelse radio hebben nog altijd mijn voorkeur maar het lezen van Franse boeken is een stuk minder geworden. Dan heb ik gekend wijlen prof Rogier Eikeboom die mij diplomatiek wees op het bestaan van een Proust-gezelschap in Amstelveen maar het is uitgesloten dat ik meer geurig Frans hooi op mijn vork kan nemen dan ik al deed dus moest ik mij bescheiden reserveren.

Begrijp dat ik een leesmens ben maar conversationeel de Franse taal niet beoefen.

De dames en heren Alumni deden in het Restaurant zich tegoed aan een libre-service diner, ik aan een glaasje rode wijn. Als ik het scherp toekeek leek het erop dat ze Elzasser choucroute aten. Het moest wel wat vlug want de voorstelling begint om acht uur, dat hoort eigenlijk niet in de Franse keuken.

 

Al een ruim te voor was ik in de theaterzaal en kon mijn geliefde plaats vooraan in beslag nemen. Een madame naast mij zei ik mij af te vragen of de tekst wel in rijm zal zijn? Nog mooier, de toneeltekst was in rijm en in metriek! Dat doet je toch wel de bek openvallen!
Zoals gewoonlijk let ik anders dan op de show meer op de taal. Ik ben keer op keer verbluft het ritme moeiteloos aan mij voorbij te laten komen en dat blijft twee uren lopen. Vloeien of stromen zo je wilt. Opeens begin in inwendig te juichen als ik de voorgeplaatste dativen ontwaar die in het Nederlands zo verouderd zijn, in het Duits nauwelijks nog worden gebruikt maar in het 19e eeuws overdadig verschenen zijn. Het zijn constructies waarvan je warm wordt, zo mooi dat je verdriet voelt ze niet meer te mogen ontmoeten. En dan nu wel! Maar de voortdurende uitspraak van zinnen in de rijm en metriek heeft mijn bewondering nog groter gemaakt: het zijn immers amateurs die dit presteren van wie je zou zeggen dat ze beroeps zijn. Hoe kunnen ze het! Wat een kunde zit er toch in de mens, de wil tot het leveren van prestatie bij zo een uniek feest heeft ze ertoe gedwongen dit te doen! Dan daar bij de bewegingen, de intonatieverschillen en de scherpe uitspraak.

In het tweede bedrijf was ik eventjes maar afwezig en liet ik  mijn gedachten de vrije loop. Dat ligt aan mij, ik schaamde mij en bleef daarna scherp toehoren. Geheel verbaasd ben ik als een monoloog passeert met zoveel tekst dat ik mij niet kan indenken ooit zoiets te presteren! Zij wel, ik hoogacht ze daarom des te meer.

De vertaling met ritmiek, productie en regie, als ook decor-, muziek- en lichtontwerp is van mevrouw Mieke Taat. De Phaedra is door een bevlogen Emanuelle Favreau, oud-student in een prachtige purperen design-japon. Haar dood geschiedt in een rode gloed.

Bij de acclamatie maakte ik snel wat foto's die zoals gewoonlijk bewogen zijn, ik heb mij kennelijk niet meer in de hand.

Een avond om niet te vergeten!

De acteurs voor Phaedra, Œnone, Ismena, Aricia. Dan Hippolytos, weggevallen Theseus

Links de acteur voor Theseus

Rechts de acteur voor Theseus

Korte samenvatting van de inhoud uit het boek Toneelbespiegelingen van Rob Ehrenstein p141ff.